БИШКЕК, 16-фев. — Sputnik. Жамал Сейдакматова улуттук кино өнөрүн өнүктүрүүгө чоң салым кошуп, Кыргызстандын тарыхында биринчи жолу жеке менчик театр ачып, бул жаатта бурулуш жасап жаңы ыкмалар менен дүйнөлүк деңгээлдеги мыкты спектаклдерди койгон.
Бул саптар Кыргыз Республикасынын эл артисти, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Жамал Сейдакматованын каза болгондугуна байланышуу берилген некрологдо жазылган.
Кыргыз эли орду толгус оор жоготууга учурады. 2021-жылдын 16-февралында кыргыз театр жана кино искусствосунун залкар таланты, Кыргыз Республикасынын эл артисти, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Жамал Сейдакматова 82 жаш курагында дүйнөдөн кайтты.
Жамал Сейдакматова 1939-жылдын 21-сентябрында Ысык-Көл районунун Темир айылында туулган.
1957-жылы Кыргыз мамлекеттик академиялык драма театрына кабыл алынган. Ошол күндөн өмүрүнүн акырына чейин актриса катары талыкпай эмгек кылуунун үлгүсүн көрсөтүп келди. Кыргыз сахнасында Катаринанын, Дездемонанын, Найман эненин, Кишимжандын жана башка каармандардын мыкты образдарын жараткан.
1958-жылы биринчи ирет "Алыскы тоолордо" көркөм фильмине тартылган. Андан соң "Ташка баткан элестер" көркөм тасмасында Жамалдын, "Өрүкзардагы баян" фильминде Зууранын, "Ак илбирстин тукумунда" Бегайымдын, "Курманжан даткада" Курманжан датканын жана башка кинокартиналарда ролдорду өтө жогорку деӊгээлде аткарган. Актрисанын кайталангыс талантына чет элдик режиссерлор да жогору баасын берип, ал "Мосфильм", "Өзбекфильм", "Казакфильм" киностудиялары тарткан фильмдерде роль жараткан.
"Кыргыз керемети" деп аталган мезгилде экрандаштырылган кыргыз фильмдеринде ролдорду зор чеберчилик менен аткарып, кыргыз кино жаатын өнүктүрүүгө чоң салым кошкон. 1989-жылы Кыргызстандын тарыхында биринчи жолу жеке менчик "Тунгуч" театрын ачкан. Театр өнөрүндө бурулуш жасап, жаңы ыкмалар менен дүйнөлүк деңгээлдеги мыкты спектаклдерди коюп, Колумбия, Улуу Британия, Германия, Иран, Египет, Кытай, Түркия, Россия, Казакстан, Өзбекстан, Тажикстан мамлекеттериндеги эл аралык фестивалдарга катышып, баш байгелерди багындырган.
2016-жылы Лондон шаарындагы эл аралык театр фестивалында Сейдакматовага "Дүйнөлүк театр искусствосунун улуу актрисасы" номинациясы берилген.
Залкар актрисанын эмгеги жогору бааланып, 1976-жылы Кыргыз ССРинин эл артисти ардак наамына татыктуу болгон.
1986-жылы Ж. Садыковдун "Манастын уулу Семетей" драмасында Каныкейдин образын эң мыкты жараткандыгы үчүн Токтогул атындагы сыйлык ыйгарылган. 2003-жылы III даражадагы "Манас" ордени, 2019-жылы II даражадагы "Манас" ордени менен сыйланган. ТҮРКСОЙ эл аралык уюмунун Алтын медалын алган.
Сахна жана кино жылдызы Жамал Сейдакматованын жаркын элеси түбөлүккө эсибизде сакталат. Анын үй-бүлөсүнө жана туугандарына көңүл айтып, аза кайгысын тең бөлүшөбүз.
Sputnik улуу актрисанын тасмада калган элестерин сунуштайт.