РФтин Коргоо министрлиги бийик тоолуу, анан да кар жамынган Приэльбрусьеде Ми-28НМ жана Ми-26Т2В тик учактарын сыноо программасын бекитти. Учуучу аппараттарга туш тарапка соккон аба, бийиктиги бири-биринен кескин айырмаланган тоолордо оңой-олтоң эмес. Бирок технологиялык чынжырчанын мүчүлүштүктөрү жоюлду. Мурдараак бул аймакта россиялык "Ансат" (көп буталуу жеңил) жана Ми-171А2 (терең заманбапташтырылган Ми-8) тик учактары сыноодон өткөн. Бул машиналардын өзгөчөлүктөрүнө, дараметине аскерий баяндамачы Александр Хроленко токтолгон.
Сокку уруучу Ми-28НМ тик учагы Сирия Араб Республикасынын аймагында согуш шартында сыналып, "ардагер" Ми – 24 менен катар учкан. Бир нече машина ушул тапта РФтин Аба-космостук күчтөрүндө сынамык эксплуатациядан өтүүдө. Россиялык учкучтар 2028-жылга дейре Ми-28НМ тик учактарынан 100 бирдик алат.
Ми-26Т2В оор аскердик-транспорттук тик учагынын сериялык өндүрүшү мамлекеттик сыноолор аяктаган соң келерки жылы башталат. РФ Коргоо министрлиги жана Өзгөчө кырдаалдар министрлиги үчүн бирдиктүү арктикалык модификациядагы Ми-26 иштелип чыкты.
Ми-28НМ жана Ми-26Т2В тик учактарынын экспорттук потенциалы кыйла жогору. Адистердин да көңүлүн бурдурат, эң оболу, башынан россиялык авиатехниканы (Ми-28Э версиясын) пайдаланып келген өлкөлөрдө жогору бааланат.
Жаңы Ми-28НМ технологиялык ырааттуулугун (үзгүлтүксүздүгүн) сактап калуу менен тик учак паркын бириктирүү жана заманбапташтырууга жол берет. Россияда баштапкы жарандык жана аскердик модификациядагы Ми – 26дан 350 бирдик чыгарылган. Жаралган мекенинен тышкары "Роствертолдун" бурама канаттуу алп учактары дүйнөнүн ар кыл бурчунда пайдаланылып келет.
Мыкты түнкү "мергенчи"
Жаңы муундагы сокку уруучу Ми-28НМ (заманбапташтырылган түнкү машина) аскердик тик учагы өзүнөн мурдагы Ми-28Н машинасынан бардык аба шарттарында, күнү-түнү буталарын кыйрата алчу өркүндөтүлгөн жөндөмү менен гана айырмаланбайт. "Учуучу танк" тегерекке көз салуу үчүн винттеринин үстүндө орнотулган уникалдуу радиолокациялык станция, россиялык өндүрүштөгү күчтүү кыймылдаткычтар, башкаруу тутуму, ошондой эле душмандын абадан коргонуу системаларынын (лазердик станция аларды басуу үчүн элестүү буталарды жаратат) мизин кайтара алчу заманбап ракеталар менен жабдылган.
"Хризантема-В" тик учак ракетасынын сыноолору аяктады. Ал Россияда эң кубаттуу деп саналган танкка каршы ракета 1,2 м зооттолгон болотту тешип өтүүгө жөндөмдүү. Түз мээлөөчү автоматтык түзүлүштөгү "аба – аба" / "аба – жер бети" тибиндеги көп буталуу ракета жагдайы азырынча сыр бойдон.
Кыйратуучу спектрде жай ылдамдыктагы аба объектилери (учкучсуздар) бар. Сокку уруучу ыкчам тик учак бөлөк учуучу аппараттарга бута көрсөткүчтөрүн бере алат. Ошону менен бирге эле фронттук авиациянын курамында, атайын операцияларда, душмандын тылында чалгындоо топторуна колдоо көрсөтөт.
Америкалык Forbes басылмасы жаңы Ми-28НМ машинасынын радиусу (450 чакырым) жана саатына 300 чакырым ылдамдыгына, 2300 граммдык жүк көтөрүмдүүлүгү, эң башкысы, бортунда "Циркон" тибиндеги гипер үндүү канаттуу ракеталарды жайгаштыруу мүмкүнчүлүгүнө аябай тынчсызданууда.
Аппарат бул артыкчылыктары менен эле чектелбейт. Анын заманга бап жаңыртылышы менен бүт аскердик маалыматтык тутуму алмашкан. Башкаруусунун экинчи топтому кокус экипаж мүчөлөрүнүн бири жарадар болсо, машинанын өз алдынчалыгын кыйла арттырат.
Ошону менен бирге эле Ми-28НМ тик учагынын кабинасы 20 миллиметрге чейинки калибрдеги зооттолгон аппараттарды тешип өтчү октон да корголгон. Ташуучу винттин канаттары композиттик материалдардан жасалып, 30 миллиметрлик калибрдеги дүрмөт тийсе да белгиленген жерине чейин учуп-кайтышына жол берет.
Биринчи капиталдык ремонтко чейинки күчү жана ресурсу (саатына 2000ден 3000 циклге чейин) кыйла өстү. Мындай курал коргоо технологиялары жаатындагы Россиянын лидерлигин баса белгилеп, Батыштагы "өнөктөштөрүн" кооптондурат.
Көрүнөө артыкчылыктары
Кеңири фюзеляждуу Ми-26 россиялык аскердик-транспорттук оор тик учагы – планетадагы эң чоң жана кубаттуу аппарат. Ми-26Т2В жаңы модификациясы күнү-түнү учуу мүмкүнчүлүгү, заманбап авионикасы, 25 тоннага чейин жүк көтөрүмдүүлүгү (эң көп учуш массасы 56 тоннага чейин) менен өзгөчөлөнөт. Учуш ыраактыгы – саатына 270 чакырым ылдамдыкта, 4600 метрге чейинки бийиктикте - 800 чакырым. Дүйнөдө теңдеши жок, жакында пайда болору арсар.
Тик учак куралданган жана жабдылган десантчыларды (82 кишиге чейин), ички фюзеляжында жана тышкы асмасында жүк ташууга ылайык. Ми-26 абаны 70 пайызга чейин тазалоочу даражадагы чаңдан коргоочу түзүлүшкө ээ. Андыктан Жакынкы Чыгыш, Борбордук Азия жана Африка өлкөлөрү үчүн бул мүнөздөмөсү абдан маанилүү.
Жаңы Ми-26Т2В "Витебск" борттук коргонуу жана санарип башкаруу комплекстери менен жабдылган. Радиоэлектрондук жабдуусу автоматтык режимде багытына карай учууга, белгиленген жерине жетип жана конууга, негизги же запастык аэродромго кайтууга мүмкүнчүлүк берет.
Ми-26 кабинасынын көлөмү жана жүк көтөрүмдүүлүгү мотоаткычтар дивизиясынын аскердик техникасын жана жүгүн ташууга мүмкүнчүлүгүн камсыздайт. 12 м Х 8,25 м өлчөмүндөгү жүк ташуучу бөлүмүнө ири габариттик автомобилдер оңой эле батып кетет. РФ Коргоо министрлиги мындай машинадан 10дон кем эмес бирдик сатып алууга ниеттенет.
Ми-26нын уникалдуу мүмкүнчүлүктөрүн иш жүзүндө америкалыктар да баалаган. АКШнын афган кампаниясында 2009-жылы талибдер ок жаадырып турганда Chinook CH-47 тик учагы конууга аргасыз болгон. Андан соң америкалык учкучтар ошондой эле машина менен да алып кете алышкан эмес.
РФтин транспорттук компаниясынын Ми-26 тышкы асмасында CH-47 (12 тонналык) тик учагын оңой эле көтөрүп, 110 чакырым аралыктагы базага жеткирген. Албетте, бул эл аралык рекорд эмес, анткени россиялык бурама канаттуу алп учак 14 жолу андай "эрдик" көрсөткөн. Анын ичинде 4100 метрлик бийиктикке 25 тонна жүк көтөргөн. Курчаган мейкиндикте жана жакынкы келечекте технологиялык атаандаштык жаралары күтүлбөйт.