Мастит, матка, климакс... Гинекологиялык сөздөрдүн кыргызча аталышы

Адистер медициналык терминдерди кыргызчага которуу оор экендигин белгилешет. Себеби илдеттердин аталышынын көбү грек тилинен келген. Ошентсе да алардын кыргызча маанисин табууга мүмкүн.
Sputnik

Бүгүнкү "Тибиртке" рубрикасында дал ушул темага токтолобуз. Медициналык терминдерди темага бөлүп берүүнү эп көрдүк. Бүгүн гинекологияга байланышкан сөздөрдү чечмелейбиз.

Материалды даярдоого Кыргыз-орус славян университетинин профессору, "Медициналык орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүк" китебинин автору Аттокур Жапанов жардам берди.

Гинекология — гректин "аял" жана "үйрөнүү" деген сөзүнөн куралган. Башкача айтканда аялдын анатомиясын жана физиологиясын изилдөөгө арналган илим.

Сифилис — котон жарасы. Жыныстык катнаш аркылуу жугуучу оору. Илдет теринин былжырлуу катмарын, ички органдарды, сөөктү жана нерв системаларын жабыркатат.

Справка, доверенность, расписка. Документтердин кыргызча аталышын билесизби?
Климакс — аялдын жыныстык системасынын иштешинин төмөндөп барып токтошу. Мында аялдын эн бездери жыныстык гормондор болуп эсептелген эстроген менен прогестеронду иштеп чыгаруусун токтотот. Гормондор жок этек кир келбей калат, демек, эне болуу мүмкүнчүлүгү токтойт.

Миома — жатын булчуңдарынын залалдуу эмес шишик түрүндө пайда болгон оорусу. Жатынга, таманга суук тийгенде, бойдон алдырганда, гормоналдык өзгөрүүлөргө дуушар болгондо, туура эмес тамактанганда, жыныстык жашоодон канааттанбаганда пайда болот.

Киста — ичи сары суу сымал суюктукка толгон шишик. Ал миомадан айырмаланып жатында эмес, жумурткада пайда болот.

Молочница — оозул. Илдет адамдын организминде боло турчу кандидоз грибогу башка бактерияларга кошулуп көбөйүп кеткенде пайда болот. Оору процессинде жыныстык мүчөдөн быштак сымал жагымсыз жыты бар суюктук бөлүнүп, ыңгайсыздык жаратат.

Матка — жатын;

Шейка матки — жатын моюнчасы;

Маточная труба — жатын түтүкчөлөрү;

Эрозия шейки матки — жатын моюнчасынын жарасы;

Метрит — жатындын сезгениши;

Вульвит — жыныстык органдын тышынын сезгениши;

Акушер — аялга төрөт убагында жардам берген дарыгер;

Внематочная беременность — жатындан тышкары бойдо бүтүү;

Выкидыш — түйүлдүктүн өлүү төрөлүүсү;

Аборт — бойдон алдыруу;

Токсикоз — талгак, талгактык;

Гимен — кыздык белги;

Гименопластика — пластикалык жол менен кыздык белгини калыбына келтирүү;

Менструация — айыз цикли, этек кир;

Мастит —эмчектин сезгениши;

Цистит — табарсыктын инфекциялардан улам сезгениши (көбүнчө аялзаты жабыркайт).