БИШКЕК, 6-июл. — Sputnik. Түркиянын президенти Режеп Тайип Эрдоган 5-июлда жасаган билдирүүсүндө Стамбулдун "Ататүрк" аба майданында болгон жардырууну уюштургандардын арасында Кыргызстандын да жарандары бар экенин айтты. КРдин Стамбулдагы башкы консулдугу айтылган бул маалыматтын чын-төгүнүн тактоо үчүн Түркиянын атайын кызматына расмий сурам жөнөттү.
Sputnik Кыргызстан агенттиги КР жарандары террорист деп аталган беш учурду эстеп көрүүнү чечти.
1. Ага-ини Царнаевдер тууралуу дүйнө эли 2013-жылы 15-апрелде Бостондогу марафон учурунда болгон жарылуудан кийин жабыла жазып, билип калышкан. Жардыруунун кесепетинен үч киши каза болуп, 280 киши түрдүү жаракаттарды алган.
1990-жылдары алар ата-энеси менен Токмок шаарында жашаган. 2000-жылы үй-бүлө АКШдан качкын макамын алуу үчүн тийиштүү документтерди тапшырган. Жооп келгенче алар Дагестанга кеткен. Америкага алар 2002-жылы келишкен.
2. "Ислам мамлекети" террордук тобунун башчыларынын жардамчысы делген Кыргызстандан чыккан Мохаммед Яхья менен Мухаммед Хануф Азамеджан бир жыл мурун Сириядан туткунга алынган. Алар РИА Новости агенттигинин кабарчысына исламдын негиздерин үйрөнүү үчүн Египетке кантип келишкенин жана окуусун аяктабай туруп Сирияга качып кеткенин айтып беришкен.
Туткунга алынгандардын айтымында, алар Ракка шаарында тынчтык иштери менен алектенип, террорчулардын үй-бүлөсүн, курал-жарак сакталган кампаларды жана медициналык дары-дармектерди сакташкан. Алар Сирияда болуп жаткандарды кыргыз деп атап, ИМ башчыларынын алдамчылыгы экенин белгилешкен.
3. "Ислам мамлекети" террордук тобунун кыргызстандыктарга карата жасалган видео кайрылуусу 2015-жылы 25-июлда YouTube сайтына жарыяланган. Он мүнөттүк видеодо ал кыргызстандыктарды "кудайсыз мамлекеттен" "Ислам мамлекетинин" аймагына өтүүгө чакырган.
Бул видео чыккандан кийин Кыргызстандын атайын кызматтары ал кишинин ким экенин аныктап, ал чындап эле өлкөдө жашаганын такташкан.
4. "Ислам мамлекети" террордук тобунун мүчөлөрүнүн дагы бир видео кайрылуусу 2015-жылдын 14-октябрында интернетте тарады. Видеодо ондой киши Россиянын Сириядагы аракеттерин сынга алып, Россияга жихад жарыялашкан. Алардын бирөө КР жараны экенин айткан болчу.
Укук коргоо органдары ал Баткен облусундагы Лейлек районунун 22 жаштагы тургуну экенин аныкташкан. Лейлектеги орто мектепти аяктагандан кийин Бишкектеги медреселердин бирине тапшырып, түрдүү себептерден улам аны да аяктаган эмес. 2015-жылы апрелде ал Түркияга учуп келип, андан ары Сирияга өткөн.
Тинтүү учурунда алардын жанына курал-жарактын топтому табылып, тапанча, ок-дарылар жардыруучу заттар алынган. Атайын кызматтын маалыматына ылайык, "Ислам мамлекети" тобунун мүчөлөрү деп шектелгендер Москва, Санкт-Петербург жана Екатеринбург шаарындагы метролордо жардыруу уюштурууну пландашкан.
