"Бала бир тилди угуп чоңоюшу зарыл. Башкача айтканда, кичинесинен эле негизги базалык тили болушу керек. Үйдөн кыргызча, көчөдөн орусча, телефондон англис, кытай тилин уккан балдардын башы айланып калат. Айрым бөбөктөрдүн сөз байлыгы аз болсо, кээ бирлери кайсы тилде сүйлөөрүн билбей калат. Жумуштан чарчап келген ата-энелер үчүн да баласына телефон кармата коюу ыңгайлуу. Балага гаджеттеги оюндун түсү, жарыгы, ичиндеги дүйнө кызык көрүнүп, аябай жагат. Бирок гаджеттердин пайдасынан зыяны көп. Кээде ата-энелер балдарына аң-сезимин өнүктүргөн оюндарды гана көрсөтөрүн айтышат. Бирок мында деле бала окуянын себебин анализдөөнү өздөштүрбөй калат. Телефон наристенин тилин гана эмес, эмоционалдык чөйрөсүн да бузат. Кичинекейлер абдан агрессивдүү видеолорду көрүп жатканын көп байкайм. Нерв системасы жаңыдан калыптанып келе жаткан балага мунун таасири өтө чоң. Телефондун айынан сүйлөбөй, аң-сезими жакшы өрчүбөй калган айрым балдар орусча-кыргызча санай ала турганына күбө болобуз. Бирок бул баланын мээсинин көрүү жана санариптик бөлүгү гана жакшы өрчүп кеткенинен кабар берет. Баланын сүйлөө речинин калыптанышына гаджеттерден сырткары кош бойлуу кезде тамеки чегүү, ичимдик ичүү, ар кандай инфекциялардын болушу, түйүлдүктүн суусу аз болсо, киндиги оролуп калса, эненин стресс, депрессияда жүрүшү терс таасир этет. Төрөт учурундагы жараат да себеп. Муну менен катар бала үч жашка чейинки куракта көп ооруса, травма алып калса да сүйлөө жөндөмдүүлүгү, өнүгүшү жабыркайт", — деди Нурланова.