1926-жылы 30-августта Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун аткаруу комитетинин токтому менен алгачкы архив бюросу түзүлгөн. Мамлекеттик архивдин түзүлгөндүгүнө быйыл 97 жыл болду. Бул тууралуу Аскат Назаралиев Sputnik Кыргызстан радиосунун эфиринде маек куруп жатып билдирди.
Анын айтымында, бүгүнкү күндө мамлекеттик архив кызматтарында 531 кызматкер иштейт.
"Кыргызстанда учурда 65 мамлекеттик архив бар, анын үчөө борбордук, калганы ар бир облус, район, чоӊ шаарларга тиешелүү архив кызматтары. Республиканын архивдеринде XIX кылымдын ортосунан азыркы учурга чейинки мезгилди камтыган 4 миллион 400 миңден ашык документ бар. Булардын 2 миллион 800 миӊге жакыны туруктуу сакталуучу документтер болуп саналат. Булар мамлекеттик архивдерде өлкөнүн коомдук-саясий өнүгүүсү боюнча тарыхый күчү бар документтер катары мөөнөтсүз түбөлүк сакталат. "КРдин Улуттук архив фонду жөнүндө" мыйзамындагы өзгөртүүгө ылайык жарандардын эмгек акысы тууралуу документти сактоо мөөнөтүн 75 жылдан 60ка кыскарттык. Муну менен архивде 5-7 пайыз документ жок кылынып, кичине болсо да бошойт. Азыркы учурда архив кызматынын негизги көйгөйү — айлык маянасынын аздыгы (орточо айлыгы 20 миӊ сом), адистердин жетишсиздиги жана документтерди сактоого ыӊгайлуу, эл аралык стандарттарга жооп берген имараттардын жок болушу. 1975-2022-жылдар аралыгында Кыргызстанда болгону 9 мекеме курулду. Быйыл 2023-жылы өкмөттүн колдоосу менен 5 архивдик имарат (Араван, Аксы, Жумгал, Балыкчы, Тоӊ райондорунда) курулуп, ишке берилип жатат", — деди Назаралиев.
Ал Мамлекеттик архив кызматы кыргыздарга тиешелүү документтерди алуу максатында Казакстан, Өзбекстан, Россия архивдери менен кызматташып жатканын кошумчалады.