Радио

Жумабаев: Баш мыйзамды Конституциялык сот гана чечмелей алат

Конституциялык соттун судьясы Латип Жумабаев Конституциядагы негизги принциптер жана аны кимдер чечмелеп бере аларын айтып берди.
Sputnik
Өлкөдө Конституция бир нече жолу өзгөрүүгө дуушар болсо да адамдын укугу жана эркиндиги адамдан ажыратылыгыс деген принцип сакталуу бойдон калууда. Бул тууралуу Латип Жумабаев Sputnik Кыргызстан радиосуна маек куруп жатып билдирди.
Анын айтымында, Конституциянын преампуласында адам укуктарына, жалпы коомго тиешелүү болгон негизги балуулуктар жазылган.
"Конституция — улутуна, динине, жынысына жана башкага карабай бардык кыргызстандыктардын укугун коргой турган документ. Анын 6-беренесинде аталган документ Кыргызстандын аймагында иштей турганы айтылып, өлкө ичиндеги бардык мыйзамдарга үстөмдүк кылары белгиленген. Башкача айтканда, кандай мыйзам кабыл алынса дагы ал Конституцияга каршы келбеши керек. Ал эми Баш мыйзамдын негизги принциптерин коргоо милдети Конституциялык сотко жүктөлгөн. Мына дал ушул орган гана Конституцияда жазылгандарды чечмелей алат. Анын чечими толугу менен аткарылат жана талкууланууга жатпайт. Эң башкы маселе - Конституцияны бузууга эч кимдин акысы, укугу жок. Эгерде кандайдыр бир нормалар жалпы коомдун талабына ылайык өзгөртүүгө же толуктоого муктаж болсо, ал мыйзам жолу менен ишке ашышы керек. Маселен, Конституцияда 300 миңден кем эмес жарандын же президенттин, же Жогорку Кеңештин депутаттарынын үчтөн экисинин демилгеси менен Конституцияга өзгөртүү киргизүүгө боло турганы жазылган. Буга чейин өлкөдө Конституция бир нече жолу өзгөртүлүп, бийликтин формалары жана башка нормалар өзгөртүүгө туш болду. Анткен менен 1993-жылы "Легендарлуу парламент" тарабынан кабыл алынган Конституциядагы "адамдын укугу жана эркиндиги адамдан ажыратылыгыс" деген принцип сакталуу бойдон калды", — деди Жумабаев.
Ошондой эле ал Конституция заман талабына, коомдун муктаждыгына жараша өзгөрүп турарын кошумчалады.