Сыртбай Мусаев: жаңы мыйзамдын максаты тилдерди бири-бирине каршы коюу эмес

Демилгечи тартип жок болуп калгандыктан мыйзам жазууга аргасыз болушканын белгиледи.
Sputnik
БИШКЕК, 28-фев. — Sputnik. "Мамлекеттик тил жөнүндө" жаңыдан иштелип чыккан конституциялык мыйзам долбоору тилдерди бири-бирине каршы койбойт. Бул туурасында авторлордун бири жана Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиянын экс-төрагасы Сыртбай Мусаев билдирди.
Анын айтымында, бул мыйзам долбоордун максаты — тилдерди бири-бирине каршы коюу эмес.

"Өзүмдүн мисалымды айтайын, үч балам бар, бирөө үч тилде, бирөө төрт тилде, бирөө беш тилде эркин сүйлөйт. Муну мен бардык жерде сыймыктанып айтып жүрөм. Айрым кишилер "Мусаев орус тилине каршы" деп ойлойт. Биздин тагдыр Россия менен байланышкан, ошондой тарыхый өбөлгө түзүлүп калган. Анда талаш жок. Кыргыздар "жыргаганымдан жылкычы болдумбу" деп айтат. Биз ушундай конституциялык мыйзам жазганга аргасыздан бардык. 1989 жана 2004-жылы мыйзам кабыл алынды, ошол экөө тең иштебей койду. Мен Тил комиссиясынын төрагасы болуп турганда Бишкектин мэрин, төрт райондун акимин чакырып "көчөнү карагылачы, ит тытып кеткен койдун терисиндей" деп айттым. Анан алар "агай, биз сиздин мыйзам боюнча иштебейбиз, анткени өзүбүздүн "Жарнак жөнүндө" мыйзамыбыз бар" деди. Ошондон кийин чыккан ой. Тил мыйзамын конституциялык кылыш керек дегенге ишендик. Антпесек эч ким сыйлабайт экен, "өзүмдүн мыйзамым бар" деп чыгат", — деди Мусаев.

Ошондой эле бул мыйзам долбоорунун куйрук-жалын кыркып салбай, Кыргызстанга кызмат кыла тургандай кылып кабыл алып берүүгө чакырды.
Ал эми экс-депутат Евгения Строкова азыркы демилге кыргыз тилин жетиштүү деңгээлде билбеген улуттук азчылыктарды коомдук жашоодон жана эмгек ишмердүүлүгүнөн сыртка сүрүп коёрун айтты.
"Элестетсеңиздер, бизде көптөгөн жакшы дарыгерлер жана башка кесиптин ээлери бар, алар бул мыйзам кабыл алынса жумушсуз калат. Мамлекеттик тилди үйрөтүүгө жана өнүктүрүүгө бюджеттен чоң суммада каражат бөлүнүп келген. Эгер Тил комиссиясы ишин жакшы аткарганда азыр минтип жаңы мыйзамды талкуулап отурмак эмеспиз. Анткени баары кыргыз тилинде сүйлөп калышмак", — деди Строкова.
Белгилей кетсек, "Мамлекеттик тил жөнүндө" жаңыдан иштелип чыккан конституциялык мыйзам долбоору боюнча парламенттик угуу өттү. Аталган документ эки жума мурун парламентте биринчи окуудан өткөн.
Кээ бир министрликтерде кыргыз тили 12 пайызга гана колдонулары айтылды