Саламаттык сактоо уюмунун сунушу боюнча 1 000 кишини кан менен камсыз кылуу үчүн 40 донор болушу керек. Бирок Кыргызстанда 1 000 кишиге 6-7 гана донор туура келет. Канга муктаж адамдарды биринчи кезекте толук камсыздай алабыз. Ал эми бүгүнкү күндө биздин максат жарандарды коопсуз жана сапаттуу кан менен камсыздоо болууда. Бул тууралуу Айганыш Сатыбалдиева Sputnik Кыргызстан радиосунда маек куруп жатып билдирди.
Анын айтымында, Кыргызстан боюнча 2021-жылы 45 500 донор кан берген, анын ичинен Республикалык кан борбору тарабынан 25 200 донордун каны алынды.
"Статистика боюнча, дүйнө жүзүндө ар бир үчүнчү адам кан куюуга муктаж. Өнүккөн өлкөлөр да, кедей өлкөлөр да жарандарды кан жана кандын компоненттери менен камсыз кылууга аракет кылып келет. Себеби перфторан же көгүлтүр жасалма кан бар дегенибиз менен анын бир топ кемчилиги бар. Демек, азыр канга болгон муктаждыкты донорлордун гана жардамы менен жаба алабыз. Кыргызстанда учурда 4-4,5 миң ардактуу донор бар. Булар акысыз, өз ыктыяры менен 30 ирет кан тапшырган адамдар. Ал эми акы төлөтүп кан берген донорлор 45 жолу кан тапшыргандан кийин ардактуу донор боло алышат. Кыргызстандын "Кан донорлугу жана анын компоненттери тууралуу" мыйзамы боюнча, акысыз кан бергендерге 100 сом, акы алгандарга 300 сом берилет. Кан тапшыргандар тууганчыл, биринчи жолу келген донор, акысыз, акы төлөөнүчү донор деген категорияларга бөлүнөт. Жалпысынан алганда бардык эле донорлор кан борборуна өз ыктыяры менен келет. Канга муктаждарга донорлордон чогулган кан текшерилип, жугуштуу оору жок экени анык болгондо гана берилет. Биздин борборго келген ар бир жаран кан донору боло албайт. Ден соолугу, салмагы, ВИЧ, СПИД, гепатит өңдүү оорулары текшерилип, анан гана каны алынат. Учурда борборго келген 100 кишинин 30 пайызы ден соолугуна байланыштуу донор боло албай калып жатат", — деди Сатыбалдиева.
Ал кан берген адам бир доза канды бекер алууга укуктуу экенин, канга муктаждык жаралганда донорлорду жиберсе бекер кан алса болорун жана донор табылбаса оорукана кан борбору менен түзгөн келишимге ылайык кан сатып аларын кошумчалады.