БИШКЕК, 3-ноя. — Sputnik. Афганистанда бийликке келген "Талибан"* өлкөнүн ичинде чет элдик валютаны колдонууга тыюу салды. Бул тууралуу РИА Новости кыймылдын өкүлү Забихулла Мужахиддин айткандарына таянып билдирди.
Мындай чечимди жаңы бийлик өлкөдөгү экономикалык оор абалга байланыштырган.
"Өлкөдөгү экономикалык абал менен улуттук кызыкчылыктар бардык афгандыктардын кандай гана транзакция болбосун афгани акчасын (жергиликтүү акча – ред.) гана колдонууну талап кылып турган чак. Ислам эмирлиги бардык жарандарга финансылык иштерине афганини гана колдонуу туурасында эскертет. Алар чет элдик валютаны пайдаланбашы керек", — деп айтылган талибдердин Twitter аккаунтуна жазылган билдирүүдө.
Бийлик жогорудагы айтылган эрежени бузгандарды жоопкерчиликке тарта турганын эскертти.
Буга чейин Tolo News телеканалы маалымат булагына таянып, Афганистандын борбордук банкы которулган каражаттарды да жергиликтүү акча менен берүү туурасында жарлык чыгарганын билдирген. Бул өлкөдө жетишсиз болуп жаткан АКШ долларын сактап туруу максатын көздөгөнү айтылган.
Талибдер Кабулга киргенден кийин батыштагы банктар АКШнын айтуусу менен Афганистандын чет элдик активдерин ала албагандай кылып тоңдуруп салган. Ал эми Дүйнөлүк валюта фонду, Дүйнөлүк банк жана Евробиримдик долбоорлорду каржылоону токтоткон. Ал учурда Афганистандын мамлекеттик банкынын чет элдик валютадагы активдери 9 миллиард доллар болгон. Анын ичинен 7 миллиарды АКШдагы банктарда турган.
Талибдердин өкүлү Сухейэль Шахин РИА Новостиге жаңы бийлик АКШны Афганистандын чет элдик активдерин алууга мүмкүнчүлүк беришине чакырык таштаган. Ал акча элге гуманитардык жардам бергенге керектелерин айтышкан. Сентябрдын соңунда АКШнын Финансы министрлиги Америка өкмөтүнө, бейөкмөт уюмдарга, БУУ башында турган эл аралык бир катар уюмдарга санкция алдындагы "Талибан"* жана "Хаккани тармагы"* тобу менен айрым финансылык операцияларды жүргүзүүгө уруксат кылган. Бул кадам афган элинин гуманитардык муктаждыктарын азайтуу үчүн жасалганы айтылган болчу.
Анткен менен каражаттын тоңдурулуп турушуна бир катар тараптар да нааразылыгын билдирген. Россия ТИМинин Азия департаментинин экинчи директору Замир Кабулов Афганистандын активдери, финансылык каражаттары АКШда, Европада тоңдурулуп турганы туура эмес деген пикирин айтканы бар.
Август айынын башында "Талибан"* кыймылы Афганистандын аскер күчтөрүнө чабуулун активдештирип, 15-августта Кабулду басып алган. Анын эртеси эле согуш токтогонун жар салышкан. Августтун акыркы эки жумасы америкалык аскерлердин көзөмөлүндө болгон Кабул аэропортунан Батыштын жарандары жана алар менен кызматташкан афгандар массалык түрдө эвакуацияланган. 31-августка караган түнү дээрлик 20 жылга жакын Афганистанда болгон АКШ аскерлерин Кабул аэропортунан чыгарып кеткен.
Сентябрдын башында Афганистандын убактылуу өкмөтүнүн курамы жарыяланып, аны Мохаммад Хасан Ахунд жетектеген. Ал талибдердин биринчи жолу бийликтеги учурунда тышкы иштер министри болуп иштеп, 2001-жылдан бери Бириккен Улуттур Уюмунун санкцияларында болчу.
* — Кыргызстан, Россия жана башка бир катар өлкөлөрдө тыюу салынган уюм