БИШКЕК, 26-окт. — Sputnik. СПИДге каршы күрөшүү боюнча бүткүл дүйнөлүк күнгө карата Кыргызстанда бир айлык өнөктүк жүрөт. Бул тууралуу Республикалык "СПИД" борборунан билдирди.
Өнөктүк ноябрь айында башталат. Бул мезгилде жарандар "СПИД" кызматынын бардык бөлүмдөрүнөн шилекейден аныктаган экспресс-тесттерди акысыз жана купуя түрдө алып, өз алдынча тесттен өтө алат.
Мындан тышкары, ири гипермаркеттерден анонимдүү тестирлөөдөн өтүп, акцияга жана өнөктүккө катышса болот. Бул иш-чараларды "СПИД" кызматынын өнөктөштөрү уюштурат.
СПИДге каршы күрөшүү борборунун жетекчиси Үмүткан Чокморованын айтымында, өлкөдө ВИЧ илдети менен ооругандардын 45 пайызы СПИДдин кеч стадиясында, дарыгерлердин колунан эч нерсе келбей калганда аныкталат.
"Эки жылдан бери коронавирустук пандемия доорунда жашап жатабыз, ал биздин жашообузду олуттуу өзгөрттү, дагы деле өзгөртүүдө. Тилекке каршы, акыркы эки жылда адамдардын көпчүлүгү "СПИД" кызматына илдеттин өнүгүшүнүн акыркы баскычында кайрылганына, ушундай өтө кооптуу көрүнүшкө күбө болуп жатабыз", — деп кошумчалады.
Кыргызстан 2022-2026-жылдарга ВИЧ менен күрөшүүнүн алтынчы мамлекеттик программасын даярдап жатат. Өлкө 2021-жылы Бириккен Улуттар Уюмунун жогорку деңгээлдеги жыйынында кабыл алынган СПИД боюнча жаңы Саясий декларацияны колдоп добуш берген. Борбор 2030-жылга чейин аны жок кылуу боюнча кабыл алынган милдеттенмелер ВИЧ жана СПИД көйгөйлөрүнө каршы күрөшүүдө өлкө жетекчилигинин чечкиндүүлүгүн жана кызыкдарлыгын көрсөтөт деп белгилеген.
"Биз ар бир адам ден соолугуна кам көрүп, жоопкерчилик алса дейбиз. Бүгүнкү күндө ВИЧ илдети өлүм жазасы эмес. Өлкөдө заманбап жана натыйжалуу дарылоо ыкмасы бар. Бирок ВИЧ-статусуңду өз убагында билүү үчүн тест тапшырыш керек. ВИЧти шилекейден аныктаган экспресс-тест каалаган медициналык мекемеде кеңири жеткиликтүү. Эгерде сиз өзүңүздүн ВИЧ-статусуңузду билгиңиз келсе, анда болгону ушул тестти алыш керек", — деп түшүндүрдү Республикалык "СПИД" борборунун директорунун орун басары Айбек Бекболотов.
2021-жылдын 1-октябрына карата өлкөдө ВИЧке чалдыккан 10 328 учур катталган. Илдет негизинен жыныстык жол менен жугуп, бардык аныкталган учурлардын 51,9 пайызын түзөт. 2021-жылдын 9 айында Кыргызстанда 400 миңден ашуун адам ВИЧке текшерилген. Аны менен ооруган 598 адам аныкталып, 81,3 пайызы илдетти жыныстык жол менен жуктуруп алганы белгилүү болду.