Кыргызстанда буудай, кумшекер жана өсүмдүк майы эң көп керектелүүчү азык. Бул тууралуу Бексултан Арзыбаев Sputnik Кыргызстан радиосунун эфиринде маек куруп жатып билдирди.
Анын айтымында, Кыргызстандагы эң негизги стратегиялык товар — ун, андан тартыштык жаралбайт.
"Азык-түлүктүн баасы дүйнө жүзүндөгү продукциянын тартыштыгынан улам көтөрүлүп жатканы белгилүү болду. 2021-жылы суунун аздыгы да байкалды. Анын кесепетинен дан өсүмдүктөрү 20 пайызга аз өстүрүлдү. Биз ундун тартыштыгы болорун божомолдогонбуз. Анын алдын алуу үчүн жергиликтүү тегирменчилер, Айыл чарба жана Экономика министрликтери келишим түзгөн. Ага ылайык, тегирменчилер буудайдын калдыгы кебекти 17 сомдон жогору сата алышпайт. Биз анын ордуна Казакстандан импорттолгон ундун салыгынан бошотобуз. Келишим кабыл алынганга чейин сегиз тегирмен иштесе, андан кийин бардык облустар боюнча жалпы 23 тегирмен иштеп жатат. Андан тышкары, ар бир тегирменчи кампасында эки миң тоннадан буудай запас сактай турганы айтылган. Ошондо учурда 60 миң тонна буудай бар. Мамлекет тарабынан бөлүнгөн 1,5 миллиард сомго резервге кошумча буудай алынды. Эгерде ундун баасы кымбаттай турган болсо биз интервенция кылып кампадагы товарды рынокко чыгарабыз. Кыргызстанда буудай, кумшекер жана өсүмдүк майы эң көп керектелүүчү продукт. Ал эми өсүмдүк майынын 80 пайызын Россия менен Украина өндүрөт. Быйыл ал жакта күн караманын түшүмдүүлүгү абдан жакшы болду. Демек, алдыда баа өспөшү керек. Кошумча кумшекер менен майга мамлекет 318 миллион сом берген. Орто Азия чөлкөмүндө азык-түлүккө тартыштык жаралгандыктан биздеги товарлардын сыртка чыгып кетүү коркунучу пайда боло баштаган. Алсак, жүгөрү, арпа тоют өсүмдүктөрүнө болгон муктаждык Тажикстан, Кытай, Өзбекстанда өстү. Мисалы, бизде жүгөрү 21-23 сом болсо, коңшу өлкөлөрдө сегиз сомго кымбат. Эгер сыртка чыгарылса тоютка болгон баа, ошону менен бирге эт, сүттүн наркы да көтөрүлөт. Андыктан бул товарларды экспорттоого тыюу салынган", — деди Арзыбаев.
Адис баанын туруктуулугун камсыздоо үчүн Айыл чарба министрлиги жарманкелерди уюштуруп, ал эми Монополияга каршы агенттиги атаандаштыкка шарт түзүп берип жатканын кошумчалады.