БИШКЕК, 14-апр. — Sputnik. Россия ушул жылдын 1-сентябрынан тарта күн карама майын экспорттоого эркин пошлина системасын киргизгени турат. Бул тууралуу март айынын соңунда РФтин экономикалык өнүгүү министри Максим Решетниковго шилтеме берип "Известия" басылмасы кабарлаган.
Sputnik агенттиги жагдайдын Кыргызстанга кандай таасир этерин карап көрдү.
Эркин пошлина деген эмне?
Бул учурда пошлинанын суммасы товардын көлөмү жана баасын эске алуу менен кырдаалга жараша ар кандай болот. Башкача айтканда, кайсы бир баа аныкталып, товар андан арзан сатылса, пошлина алынбайт. Эгер андан кымбат сатыла турган болсо, мурда аныкталган баа менен азыркы сатылып жаткан нарктын ортосундагы сумманын 70 пайызы пошлина катары мамлекеттик бюджетке төлөнөт. Калган 30 пайызы өндүрүүчүнүн өзүндө калат. Адатта бийлик мындай системаны өз экономикасына пайда алып келүү үчүн, тагыраагы, бааларды ооздуктап, ошол эле учурда өндүрүүчүлөргө дагы киреше калтыруу үчүн киргизет.
Максим Решетниковдун айтымында, Россия өкмөтү жогоруда айтылып жаткан, андан жогору болгон учурда пошлина алынчу бааны аныктай элек.
"Эмне себептен пошлинанын жаңы түрү 1-сентябрдан тарта киргизилүүдө? Анткени өкмөт түшүмдү байкап туруп, ошого карата чечим кабыл алат", — деди министр.
Кыргызстанга кандай таасир этет?
Кыргызстан өсүмдүк майы менен өзүн 17 гана пайыз камсыздай алат. Калганын башка өлкөлөрдөн, анын ичинде Россиядан алат. Мисалы, 2020-жылы РФтен биздин өлкөгө 37 миң тонна өсүмдүк майы импорттолгон. Негизи эле Россия ЕАЭБ өлкөлөрүн суу май менен камсыздаган ири өндүрүүчү болуп эсептелет.
Былтыркы жылдын жайында Россиянын түштүгүндө кургакчылык болуп, түшүмдүүлүк азайган соң өсүмдүк майы биримдикке кирген өлкөлөрдө, анын ичинде Кыргызстанда дагы (57 пайыздан көбүрөөк) кымбаттаган.
Бул жагдайларды эске алуу менен премьер-министрдин мурдагы кеңешчиси Кубат Рахимов эркин пошлина Кыргызстанга зыян келтирбейт деп эсептейт.
"Ири өндүрүүчү болуп эсептелген Россиянын ички рыногунда баалардын туруктуу же арзан болушу ЕАЭБге кирген башка өлкөлөргө дагы пайдасын тийгизет. Интеграция иштей баштаганын ушундан байкаса болот", — деди ал.
Кыргызстандын Экономика жана финансы министрлиги дагы ушундай эле пикирде. Ведомствонун адистеринин айтымында, эркин пошлина экономикалык биримдикте турган өлкөлөргө көлөкөсүн түшүрбөйт.