БИШКЕК, 18-ноя. — Sputnik. Сунушталып жаткан жаңы Конституцияда премьер-министр кызматы тууралуу бир сөз жазылган эмес. Анын ордуна "өкмөт башчы" деген термин колдонулган.
Азыркы Баш мыйзамда өкмөт аткаруу бийлигинин жогорку органы болуп саналса, жаңысында аткаруу бийлиги дагы президенттин колуна өтүп калган.
Sputnik Кыргызстан учурда иштеп жаткан жана демилгеленген Конституциядагы өкмөттүн ыйгарым укуктарын салыштырып көрдү.
Жаңы сунушталган Конституцияда аткаруу бийлиги тууралуу 79-беренеде мындайча жазылган:
- Кыргыз Республикасында аткаруу бийлигин президент жана ага баш ийген өкмөт жүргүзөт;
- Президент аткаруу бийлигинин ишин жетектейт, өкмөткө жана ага баш ийген органдарга тапшырмаларды берет, өзүнүн тапшырмаларынын аткарылышын көзөмөлдөйт. Өкмөттүн жана ага баш ийген органдардын актыларын жокко чыгарат, министрлерди жана мамлекеттик комитеттердин төрагаларын кызматынан убактылуу четтетет;
- Өкмөт өкмөт башчысынан, анын орун басарларынан, министрлерден жана мамлекеттик комитеттердин төрагаларынан турат;
- Өкмөттүн түзүмүн жана курамын президент аныктайт;
- Президент өкмөттүн жыйналыштарында төрагалык кылууга укуктуу.
Учурда иштеп жаткан Конституциянын 83-беренесинде өкмөттүн милдеттери төмөндөгүдөй көрсөтүлгөн:
- Кыргыз Республикасында аткаруу бийлигин өкмөт, ага баш ийген министрликтер, мамлекеттик комитеттер, административдик ведомстволор жана жергиликтүү мамлекеттик администрациялар ишке ашырат;
- Өкмөт Кыргыз Республикасынын аткаруу бийлигинин жогорку органы болуп саналат;
- Өкмөттү премьер-министр башкарат. Өкмөт премьер-министрден, вице-премьер-министрлерден, министрлерден жана мамлекеттик комитеттердин төрагаларынан турат;
- Өкмөттүн түзүмү өзүнө министрликтерди жана мамлекеттик комитеттерди камтыйт.
Ал эми 84-берене менен өкмөттү дайындоо жолу төмөндөгүдөй көрсөтүлгөн:
- Депутаттык мандаттардын теңинен көбүнө ээ болгон фракция же көпчүлүк коалициясы премьер-министрдин кызматына талапкерди көрсөтөт;
- Премьер-министрликке талапкер өкмөттүн программасын, түзүмүн жана курамын Жогорку Кеңешке киргизет;
- Президент үч күндүк мөөнөттө премьер-министрди жана өкмөттүн башка мүчөлөрүн дайындоо тууралуу жарлык чыгарат.
Эгерде президент жогоруда көрсөтүлгөн мөөнөттө премьер-министрди жана өкмөттүн мүчөлөрүн дайындоо жөнүндө жарлыкка кол койбосо, алар дайындалды деп эсептелет.
Көпчүлүк коалиция ыдыраган учурда өкмөт дагы отставкага кетип, жаңы курамы түзүлөт.