Асман тиреген хан ордолордун күн тийбеген жерлеринде күнү-түнү жарык берип турган мом чырактар болгон. Ал сөз эпосто "шамала" деп берилет. Бул тууралуу Нурбек Талантбеков Sputnik Кыргызстан радиосунун "Көөнө сөз" рубрикасында билдирди.
Анын айтымында, "Манас" десе эле боз үйлөрдү тигип алып, караңгычылык өкүм сүргөн заманды түшүнбөш керек.
Талантбеков: "Манас" эпосунда тиш чукугучтун аталышы бар
"Эпосто көптөгөн хан сарайлар бар. Ошол эле кыргыз, кытай жана башка элдердеги асман тиреген хан ордолордун күн тийбеген жерлеринде күнү-түнү жарык берип турган мом чырактар болгон. Ал кадимки эле биз колдонуп жүргөн факел. Технология өсүп-өнүгүп, ГЭС, ЖЭБдер курулуп, бул буюм колдонулбай калды. Андыктан аны кинолордон, олимпиадада көрүп калуудабыз. Негизи "Манаста" мына ушул мом чырактарды ошол учурдагы жарыктандыруу системасы катары түшүнсөк болот. Аны "Манас" эпосунан дагы кездештиребиз, "шамала" деп берилет", — деди Талантбеков.
Ошондой эле ал учурда мом чырактар күнүмдүк колдонуудан чыгып калганы менен анын аталышын билип алуу ашыкча болбой турганын кошумчалады.