Алексей Стефанов
Кыргызстан менен өзбекстандык мигранттар Самара менен Оренбург облустарынын админстративдик чек арасында россиялык тарип сактоочулар менен чырдашты деп ЖМКлар жаза баштаганда, маселе чечилип калган.
Казакстандын жанындагы аймакта үч лагерь пайда болгон. Оренбургдун Бузулук, Самаранын Большечерниговск райондорунда, үчүнчүсү эки аймактын чегиндеги админстративдик трассанын бойлой жайгашкан. Чатак дал ушул үчүнчүсүндө чыккан.
Россия-казак чек арасында чогулган кыргыз, өзбек мигранттары эртең мекенине жөнөтүлөт
Лагерлерде мекенине жетүүнү каалаган Кыргызстан менен Өзбекстандын жарандары жашап турган. Бирок жабылган чек арага туш келди. Алар бул аймакка кокустан келген эмес, мигранттар алдамчы мекендештеринин айтканына ишенип жолго чыккан.
Оренбург облусунун админстрациясы: колдон келишинче жардам бердик
"Бардык мамлекеттердин өкмөттөрү мигранттардын үйүнө жетип алышына жардам кылыш керек деген чечимге келип, жол ачып, кордидор уюштуруп берген. Кыргыздар эки миңден көбүрөөк эле, эки күн жолго чыгышты. Акыркыларын салган автобус да жөнөп кетти. Ал эми өзбектер 700гө чукул. Учурда Бузулук-Ташкент поезд каттамына билет алышууда, бейшемби түнү үйүнө кетет", - деп айтып берди Sputnik агенттигине Бузулуктун акиминин социалдык маселелер боюнча орун басары Татьяна Успанова.
Ал мигранттардын арбын бөлүгү талаада пайда болору менен райадминстрация Россияда калып калган бул калкка зарыл шарттарды түзүп берүү үчүн болгон аракетин кылгандыгын айтты. Тигилген чатырларга электр кубатын тартып алып келген, иче турган жана техникалык суу менен камсыздаган, таштанды салуучу контейнерди орноткон. Ажатканаларды курган.
Албетте, булар айылдагыдай болгону менен жоктон көрө жогору эле. Ага чейин бул жерде адам жашабаган ээн талаа болгонун Успанова кошумчалаган.
Оренбургдан келчү мекендештерди ташыган 43 автобус жолго чыкты
"Лагерге мекендештери келип мигранттарга жардам берип жатышты. Ишкерлер аларга жумуш сунуштаганы менен, эч ким иштей турган каалоосун билдирген жок. Кыязы, жашап турганга каражаттары бар окшойт. Биздин лагерь аркылуу үч миңге чукул мигрант өтсө, алардын 10го жакыны гана ишке чыгып, калганы жөнөп кетчү күндү күтүп отурушту", - деп айткан Успанова.
Гастарбайтерлер алдамчы-таксисттердин торуна түшүп калышты
"Азыр Бузулук районундагы лагерь жабылды, эл кетүүгө камынып отурушат", - деди ал.
"Бул деген алдамчылык да, эл социалдык тармакка жазылгандарга ишенип алыптыр. Анда бул жерде үйүнө кетебиз деген гастарбайтер пансиоанат, санаторийлерге жашап турат деп айтылган экен. Эки адам бир бөлмөгө жайгаштырылат жана үч маал тамак берилет дешиптир. Анан бизге Россиянын булуң-бурчтарынан – Москвадан, Сахалинден, Воронеж, Пермь, Краснодар, Тюменден келе башташыптыр… Бул жерге жеткенде эч нерсеси жок талаага туш болушту", - дейт ачууланган Успанова.
Ал улуттук топтордогу мындай билдирүүлөр токтобосо, ээн лагердин жанына чатырлар кайрадан тигилиши мүмкүн деп чочулап жатканын айтты. "Мен элди аяп жатам — алар ишенип, талаага келип жатышат".
"Ооба, туура, мындай маалыматты таксисттердин Telegram каналы таратат. Алар мигранттарды Өзбекстанга алып кетүүнү сунуштап, көп акча алышкан, бирок чек арадан жүргүнчүлөрдү таштап, өздөрү артка кетип калышкан", — деп билдирди Өзбектер жана өзбекстандыктардын бүткүл Россиялык конгрессинин аймактык бөлүмүнүн башчысы Диляра Сабирова.
Ал ушул күндөрдө мекендештерине күйүп-бышып жардам берип, көйгөйлөрүн чечкенге аракет кылып жатты.
"Биз Өзбекстандын жарандарын мекенине жөнөткөнү жатабыз. Бүгүн аталган өлкөнүн башкы консулу келип, аны менен биргеликте адамдардын санын аныктап, тизмесин түздүк. Эми 7-августка караган түнү Өзбекстанга эки курам жөнөтүлөт", — деди Сабирова.
16 вагондон турган бир поезд Оренбург облусундагы Бузулук станциясына, ал эми 20 вагондон турган экинчи поезд Самара аймагындагы Кинель станциясына келип, жума күнү кечинде 1500 адам Ташкентке кайтат.
"Бул жолкусунда маселеге олуттуу карадык. Кечээ түнкү саат бирге чейин тизмени түзүп, бүгүн бардыгын компьютерге тердик. Өткөндө жагымсыз жагдайга туш болдук эле, тагыргаагы, июль айынын орто ченинде мигранттарды поездге түшүрө баштаганда, ал жакта чоочун адамдар бар экени белгилүү болду. Эми мындай кырдаалга жол берилбейт, жөнөтүүнүн бардык процесси көзөмөлдөнөт", — деди Сабирова.
Ошондой эле Сабирова Кыргызстандын бардык жарандары лагердеги чатырлардан кеткендигин тастыктады. Ал эми Өзбекстандын жарандары билеттерди алып, поезддин келишин күтүп жатышат. Анын айтымында, Самара жана Оренбург облустарынын администрациясы мигранттар темир жол бекеттерине жетип алышы үчүн автобустарды беришет, андан кийин үйлөрүнө кетишет.
"Албетте, кыйынчылыктар дагы бар. Мисалы, бир адамды Новороссийскиден автоунаа менен алып келишкен, ал үчүнчү кабаттан кулап түшүп, өтө оор жаракат алган экен. Операция араң жасалган. Ал азыр деле автоунаада жатат, айланадагылар жардам берип атышат. Чартердик рейс жок болгондуктан, учак менен алып кете албай койдук. Кечээ бирөөлөр менен сүйлөшкөндө аны станцияга чейин алып барууну, мүмкүн болсо поезд менен жөнөтүүнү суранганбыз. Балдак таянган дагы эки киши бар, аларды тез арада мекенге кайтарышыбыз керек. Дагы кош бойлуу үч аял жана үч бала бар", — деп сөзүн жыйынтыктаган Сабирова.
Ал ойлогон ою ишке ашып, эл аман-эсен үйүнө жетип аларына үмүт артып турганын кошумчалады.