Акча болуп көрбөгөндөй көбөйдү. Пайдасын көрөбүзбү же кээри тиеби

Ноябрь айынын башына карата акчанын көлөмү рекорддук көрсөткүчкө жетип, 120 миллиарддан ашык сомду түзгөн. Улуттук банк мындай көрсөткүчтүн оош-кыйышы кандай болорун түшүндүрүп берди.
Sputnik

БИШКЕК, 16-дек. — Sputnik. Быйыл ноябрдын башында сомдун көлөмү 120,5 миллиардга жетти. Sputnik Кыргызстан агенттиги мындай абал эмнеден улам түзүлгөнүн жана бул инфляцияга алып келбейби деген суроо менен Улуттук банкка кайрылды.

Керектүү терминдер

Колдонуудагы акча — бул калктын насыя берүүчү уюмдардын кассаларында калган калдыктарды эске алуу менен чыгарылган каражаты.

Акча базасы — колдонулуп жаткан акча жана финансы уюмдарынын сомдогу резервдери. Акча базасы жалпы түшүнүк менен караганда, колдонуудагы акчалар жана финансы уюмдарынын Улуттук банктагы бардык резервдери (чет элдик валюта жана сом) менен депозиттери.

Акча эмнеге көбөйүп кетти?

Жыл башынан бери мамлекеттен алынган насыянын 4,6 млрд. сому кайтарылды
"Ноябрдын башында жалпы түшүнүктөгү акча базасынын көлөмү 120,5 миллиард сомду түзгөн (колдонуудагы акча 103,6 миллиард сомду түзөт). Бирок акча базасынын өсүшү рекорд койгон эмес, ал өз чегинде. Жыл башынан бери жалпы түшүнүктөгү акча базасы 10,2 пайызга өстү. 2015-2018-жылдары аталган көрсөткүчтүн өсүшү 14,1 пайыздын деңгээлинде болгон", — деп айтылат маалыматта.

Башкы финансы регулятору акча базасынын көбөйүшүнө өкмөттүн жана Улуттук банктын операциялары таасир бере турганын кошумчалады.

"Өкмөттүн операцияларынан алып караганда, акча базасынын өсүшүнө кирешелерге караганда чыгашалардын көбөйүшү таасир берет. Улуттук банк акча базасынын өсүшүн банктарга рефинансылоо үчүн насыя берүү менен камсыздайт. Башкысы, бул Улуттук банктын экономиканын артыкчылык берилген багыттарын каржылоого жумшаган насыя аукциондору", — деп айтылат маалыматта.

Инфляция болуп кетпейби?

Улуттук банктан билдиришкендей, акча базасынын өсүшү инфляция кооптуулугун жаратпайт.

"Улуттук банк тарабынан экономикага сунушталган акча ички өндүрүштүн талаптарын эске алуу менен ишке ашырылат. Бул нерсе өз кезегинде экономикадагы акчанын көлөмүн бир деңгээлде кармап, көп жылдык перспективада туруктуу инфляция жана экономиканын өсүшүн шарттайт", — деп айтылат отчетто.

Сырттан акча алганды кыскарталы! Абылгазиев 2020-жылдын ири долбоорун атады
Өлкөнүн башкы финансы регулятору 2014-жылдын март айынан бери акча-насыя саясатынын жаңы негизине өткөнүн белгиледи. Башкача айтканда, мурда экономикадагы акчанын көлөмү жөнгө салынып келсе, эми экономикадагы акчанын баасы жөнгө салынат. Акчанын баасын жөнгө салуу инфляциялык процесстерге эффективдүү таасир бере алат.

Акча базасы боюнча жаңы маалыматтар

Улуттук банктын жаңыланган маалыматтары боюнча, жалпы түшүнүктөгү акча базасы 1 миллиард сомго, акча базасы 1,3 миллиард сомго (азыр 114,1 миллиард сом) кыскарган. Ал эми колдонуудагы акчанын көлөмү 1,9 миллиард сомго (дээрлик 101,8 миллиард сом) азайган. Бирок кыскарууларга карабастан бул нерсе тарыхтагы эң жогорку көрсөткүч болуп саналат.