Башталгыч класстын окуучуларына ысык тамак берүү мыйзамы үстүбүздөгү жылдын 23-октябрында Жогорку Кеңеш тарабынан кабыл алынып, ага жакында эле Сооронбай Жээнбеков кол койду. Кийинки жылдын 6-мартынан тарта күчүнө кирет.
Ага ылайык мамлекеттик, муниципалдык жана жеке мектептердин 1-4-класстарынын окуучуларынын тамактануусун уюштуруу тартиби аныкталат. Максаты — окуучуларга берилчү тамактардын менюсун түзүү жана балдарды жаш курагына дал келген азык менен камсыздоо.
Билим берүү министрлигинин Мектепке чейинки, мектепте жана мектептен сырткаркы билим берүү башкармалыгынын башкы адиси Назгүл Мусаева окуучуларга ысык тамак берүү боюнча өкмөттүн программасы 2013-жылы башталганын билдирди.
Анын негизинде республика боюнча 2265 мектептин 1485и (65 пайыз) ысык тамакка өткөн. Мурда окуучуларга бир булочка жана бир кружка чай берүү менен чектелчү.
Мусаеванын айтымында, жаңы мыйзам чыкканы менен ысык тамак үчүн кошумча каражат бөлүнбөйт. Болгону буга чейин колдонулуп келген өкмөттүн программасы мыйзамдаштырылды.
"Мамлекет тарабынан мурдагыдай эле ар бир окуучуга 7-10 сом бөлүнөт. Мында ысык тамак үчүн ата-энелердин өз каалоосу менен берген каражаты, мектептин көмөкчү чарбасы үчүн айыл өкмөттөн жер берилиши мыйзамдуу түрдө бекетилди", — деди адис.
Ошондой эле ал эгер ата-энелер акча берүүдөн баш тартса, мамлекеттин 7 сомуна деле ысык тамак жасаса болорун белгиледи. Бул үчүн ашканын бүт шарты болууга тийиш.
Демек ашканасы бар мектептердин жетекчилиги өз аймагындагы билим берүү мекемесине кайрылып жардам алса болот. Жаңы мыйзам чыккандан кийин ашпозчу үчүн да штат бөлүнгөн.
Эми ушул мыйзамда жазылган жагдайларды жөнөкөй тил менен түшүндүрөбүз.
Ысык тамак берүүгө милдеттеме алган органдар
Саламаттык сактоо жаатындагы органдар билим берүү тармагындагы мамлекеттик мекемелер менен биргеликте окуучулардын тамактануусунда санитардык-эпидемиологиялык эрежелердин жана ченемдердин сакталышына көзөмөл кылат. Ошондой эле учурда жоопкерчиликти да мойнуна алат.
Жергиликтүү бийлик мүмкүнчүлүгүнө жараша окуучулардын тамактануусун уюштуруу, ошондой эле тамак-аш рационун кеңейтүү үчүн тиешелүү шарттарды түзүүгө көмөктөшөт. Айыл жеринде мектептин чарбасына жер үлүштөрүн мүмкүнчүлүгүнө жараша бөлүп берет.
Мектеп алдындагы чарбаларды уюштуруу тартиби өкмөт тарабынан аныкталат.
Мектеп курууда ашканасы долбоордук-сметалык документке киргизилет. Бул ар бир жаңы салынган мектепте окуучуларга ысык тамак берүүгө ылайыкталган ашканасы болушу керек дегенди түшүндүрөт.
Ким каржылайт?
Биринчи кезекте ысык тамак берүү республикалык бюджеттен каржыланат. Андан кийин жеке жана юридикалык жактар өз ыктыяры менен демөөрчүлүк кылат. Буга ата-энелер чогултуп берген каражат да кирет.
Ал эми Бишкек жана Ош шаарларындагы мектептер жергиликтүү бюджеттин эсебинен камсыздалат;
Дегеле жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары финансылык мүмкүнчүлүгүнө карап окуучулардын тамактануусуна кошумча каражат бөлүп берүүгө укуктуу.