"Ошондо Манас деп ураан чакырып". Каба манасчы менен турган Океев жана Кутманалиев

Жазылуу
Sputnik Кыргызстан маалымат агенттиги архивде сакталып жаткан сейрек сүрөттөрдү жарыялап, анын тарыхын баяндоону улантат.

СССРдин эл артисти Төлөмүш Океев, белгилүү актер Орозбек Кутманалиев жана залкар манасчы Каба Атабековдун сүрөтү 1995-жылы Чүй облусундагы Байтик айылында тартылган.

Ал жылы Кыргызстан "Манас" эпосунун 1000 жылдыгын эл аралык деңгээлде белгилөө алдында турган. Аталган иш-чаранын алкагында кыргыз элинин баатырдык эпосу жөнүндө "Ошондо Манас деп ураан чакырып..." аталышындагы даректүү тасма тартуу да каралган. Кинофильмдин көркөм жетекчиси Төлөмүш Океев, режиссеру Нуртай Борбиев болгон.

Ошол кезеңди тарых илимдеринин доктору, профессор Анварбек Мокеев мындайча эскерет:

"Мен ал фильмдин тартуу иштерине башынан аягына чейин аралашып, сценарийин жазууга да катышып калгам. Себеби Төлөмүш Океевич Түркияда элчи, мен анын кеңешчиси болчумун. Ишке байланыштуу бат-баттан Кыргызстанга каттап иштечүбүз. Ал тасманы жаратуу үчүн кыргыз бийлиги атайын акча бөлүп, Түркия киночуларга техникалык жактан колдоо көрсөткөн. Кинофильмде алгач кыргыз элинин тарыхы, анан кыргыз-түрк карым-катнашы да көрсөтүлгөн. Ага залкар манасчылардан Каба Атабеков, Азиз Шаабаев да тартылган. Ал күндөрү Төлөмүш Океевдин жетекчилигинин алдында элчилик "Манас" эпосун даңазалаган бир топ иштерди жасаган. Мисалы, Түркиянын 30 жогорку окуу жайында кыргыз элинин тарыхы, маданияты, "Манас" эпосу боюнча илимий жана илимий-практикалык конференциялар өткөрүлгөн", — деди Мокеев.

Якуттардын чанасында отурган CCCРдин эл артисти, белгилүү режиссер Болот Шамшиев, акын Жолон Мамытов жана экөөнүн артында турган киноактриса Айтурган Темированын сүрөтү 1973-жылы Саха Республикасындагы (Якутия) шаар тибиндеги Тикси айылына жакын жерде тартылган - Sputnik Кыргызстан, 1920, 07.04.2021
Якутияда бугу издеген Болот Шамшиев, Жолон Мамытов, Айтурган Темирова. Таберик сүрөт
Киночулар аталган кинокартинанын үстүнөн жарым жылдай иштеп, Хакасия, Түркия, Сауд Аравияга чейин барып тартышкан.

Эске сала кетсек, "Манас" эпосунун 1000 жылдыгын белгилөө салтанаты беш күнгө созулуп, ага 70ке чукул мамлекеттен өкүлдөр, эл аралык уюмдун башчылары келген. Мааракени башынан аягына чейин кыргыздын чыгаан уул-кыздары уюштурган.

Дүйнөлүк деңгээлдеги иш-чарадагы кызыктуу ирмемдерди Sputnik Кыргызстан агенттигинин материалынан көрүүгө мүмкүн.

Жаңылыктар түрмөгү
0