Окумуштуу: жакын арада бир миллиард адамдын турак-жайы суу алдында калат

© Sputnik / Алексей Никольский / Медиабанкка өтүүАнтарктиданын жеегиндеги айсберг. Архив
Антарктиданын жеегиндеги айсберг. Архив - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Илимпоздор атмосферанын булганышынан улам Антарктида Гренландия жана Арктика менен кошо эрий турганын аныкташкан. Мындан улам миң жылдыктын акырына дейре деңиз деңгээли 60 метрге чейин көтөрүлөт.

БИШКЕК, 13-сен. — Sputnik. Нефть, газ, көмүр жана башка отун түрүнүн жагылып түгөнүшү Антарктида мөңгүлөрүнүн эрип, деңиз деңгээлинин 60 метрге чейин көтөрүлүүсүнө алып келе турганын окумуштуулар Science Advance журналына жазып чыгышты.

"Биз эгер Антарктида толугу менен эрип кетпесин десек, Жер алдынан отун алууну жана атмосферага көмүр кычкыл газын чыгарууну токтотушубуз керектигин көрсөттүк. Эгер адамзат мындай аракеттерин токтотпосо, миллиард эл баш пааналаган жерлер жакын арада суу алдында калат", — дейт Стэнфорддогу Карнеги илим институтунун өкүлү Кен Калдейр.

Мээнин рентген сүрөтү. Архив - Sputnik Кыргызстан
Окумуштуулар Альцгеймер оорусу жугуштуу болушу мүмкүн экендигин айтышты
Калдейр жана анын кесиптештери отундун бардык запасы эмес, анын жалпы массасынын 8-10 пайызы эле казылып чыкса, Жер шарын коркунучтуу кесепеттер күтүп жатканын аныктап чыгышкан. Мында Антарктиканын батыш бөлүгү эле эмес, анын чыгыш аймагы да жабыркайт. Бул деңиз деңгээлин ондогон метрге чейин көтөрүп жиберет.

Окумуштуулар мындай тыянакка алдыдагы 10 миң жылдын аралыгында антропогендик факторлордон улам өтө ысык аба ырайынын таасири менен өзгөрүүчү Антарктиканын компьютердик моделин түзгөндөн кийин келишкен. 

Илимпоздор түшүндүргөндөй кийинки кылымда казылуучу отундун баары жагылса, Антарктиканын муздары он миң эмес миң эле жылда эрип жок болот. Мунун натыйжасында деңиз деңгээли дароо 60 метрге чейин көтөрүлөт да, Азия менен Европанын жээктеги мамлекеттери суу алдында калат. Ар бир жүз жыл сайын суунун деңгээли 100 метрге чейин жогорулап турат.

Анализ текшерүү. Архив - Sputnik Кыргызстан
Кыргызстандык окумуштуу катышкан топ өпкөнүн жогорку кан басымын дарылоочу генди аныктады
Калдейр Антарктиканын келечеги саясатчылар аба ырайынын глобалдуу ысышына карата чара көрүү чечимин кабыл алгандан кийин деле коркунучта каларын эскертет. Анын батыш аймагындагы мөңгүлөр туруксуз абалда болгондуктан, кандай гана чара көрүлбөсүн, суунун деңгээли баары бир көтөрүлөт деп айтылат. 

Буга чейин климатологдор Антрактиканы деңиз деңгээлинин көтөрүлүшүнүн себеби катары карашкан эмес. Бул жаатта абалы туруксуз деп эсептелген Гренландия менен Арктиканын мөңгүлөрү гана изилденип келген. Калдейр баштаган илимпоздордун эсеби Антарктика да түндүк "туугандары" сыяктуу эле суу деңгээлинин көтөрүлүшүнө негиз болорун көрсөтүүгө аракет кылышкан.

Жаңылыктар түрмөгү
0