Шейит, салам, харам, талак — диний сөздөрдүн кыргызча маанилери

© Sputnik / Табылды КадырбековЦентральная мечеть имени Ибрахим ажы в городе Каракол
Центральная мечеть имени Ибрахим ажы в городе Каракол - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
"Кудай шыпаасын берсин", "бечара шейит кетти" деген сыяктуу диний сөздөр кыргыз журтчулугунда арбын колдонулуп келет. Бирок алардын кыргызча маанилерин туура түшүнөм деп ишенесизби?

БИШКЕК, 27-окт. — Sputnik, Айида Батырбекова. "Тибиртке" рубрикасы Мамлекеттик тил комиссиясынын жардамы менен диний сөздөрдүн кыргызча маани-маңызын чечмеледи. 

Мусулмандар намаз убагында. Архивдик сүрөт - Sputnik Кыргызстан
Гусул, даават, замзам, азирет — диний сөздөрдүн кыргызча маанисин билесизби?
Диний фанат — диний ишенимге жеткире сугарылган, ага өзгөчө катуу берилген адам. Башка диндик ишенимди, анын өкүлдөрүн аябай жек көргөн киши. 

Ширк — көп нерсеге сыйынуу, көп кудайлуулук дегенди түшүндүрөт. 

Талак байын — ажырашкандан кийин кайра жарашууга тыюу салган шарттама. Муну шариатта — үч байын же үч талак деп атайт.

Талак кат — күйөөсү менен аялы ажырашкандыгын ырастоочу документ. 

Шыпаа — оорунун айыгышына, оорулуу кишинин оңолушуна карата даба табылсын дегенди түшүндүрөт. 

Хубб — сүйүү махабат.

Шейит — ыйман үчүн, ата-мекени үчүн, адилеттик үчүн курман болгон же бирөө тарабынан өлтүрүлгөн адам, жоокер. 

Шейит кетүү — ак иш үчүн, эл үчүн жоодо өлүү.

Аврат — бөтөн адамга көрсөтпөй турган адамдын дене мүчөсү. Эркек үчүн киндиктен тартып тизеге чейин аврат, тизе толук кирет, ал эми аял үчүн бүткүл дене мүчөсү авратка кирет. Болгону эки колу билектерге чейин жана жүзү (бети) авратка кирбейт.

Хуль — аялдын демилгеси менен ажырашуу. Мындай ажырашуудан кийин кайра жарашкан болбойт. Аял ушундай чечимге келгени үчүн күйөөсүнөн алган калыңды жана башка төлөмдөрдү төлөөгө милдеттүү болот.

Ур, хур (Үр) — бейиш кызы: укмуштуу сулуу кыз.

Харам — тыюу салынган дегенди билдирет. Ыйык деп эсептелген Мекке менен Медина шаарларында кан төгүү, жандыктарды өлтүрүү, а түгүл дарактарды кыюуга тыюу салынган. 

 

Тегерек стол. Архив - Sputnik Кыргызстан
Эмигрант, де-факто, импичмент — дипломаттык терминдердин кыргызча мааниси
Фатва — чечим, токтом, шарият өкүмү. 

Халиф — араб өлкөлөрүндөгү мусулмандардын XIII кылымга чейинки жогорку башкаруучусу. 

Халифат — халиф башкарып турган диний-саясий уюм.

Таш бараң — мөндүрдөй жааган таш (жазанын бир түрү). Оор күнөөлүү адамды чуңкурга салып коюп таш менен ургулап көмүп салуу деген маанини билдирет. 

Таалим — үлгү, окуу, тарбия. 

Сопулук — диндик шариятты бекем тутунгандык. 

Салам — "тынчтык", "бейпилдик" дегенди түшүндүрөт. Экинчи мааниси учурашууну, бирөө аркылуу айттырылган өтүнүчтү туюнтат. 

Жаңылыктар түрмөгү
0